Taurin nədir?

Taurin ürəkdə, əzələlərdə, beyində, gözün tor qişasında və bədənin digər hissələrində olan kükürd əsaslı amin turşusudur. Orqanizmin mineral balansını və hüceyrə səviyyəsində paylanmasını sürətləndirən mexanizmləri dəstəkləyir. Bu baxımdan maqnezium, kalsium və kalium kimi mineralların orqanizmdə funksional istifadəsində vasitəçi molekul rolunu oynayır. Bədən tərəfindən istehsal olunan taurin amin turşusu bəzi tədqiqatçılar tərəfindən “həyat iksiri” də adlandırılır. Çünki gənclərdə ümumi bədən çəkisinin 0,1%-ni təşkil etdiyi halda, yaşlandıqca bu nisbət 80% azalır.

Taurin necə istifadə olunur?

Taurinin maksimum 3 qrama qədər gündəlik əlavə olaraq istifadə edilməsinin təhlükəsiz olduğu bildirilir. Maddənin kifayət qədər dozada istifadəsinin çoxsaylı faydaları var, bu da orqanizmi biokimyəvi yollarla funksional edir. Bununla belə, idmançıların məşq zamanı amin turşusu vahidindən maksimum 2-3 qram dozada istifadə etmələri tövsiyə olunur, həmçinin kofein, L-karnitin və ya omeqa-3 kimi maddələr mübadiləsini sürətləndirəcək məhsullarla birlikdə istifadə edilməsi tövsiyə olunur. Bütün bu proses zamanı doza və istifadə müddəti mütəxəssis rəyi alınmaqla peşəkar dəstək ilə tənzimlənə bilər. Bunun əsas səbəbi amin turşusunun miqdarının hər bir orqanizmdə fərqli olmasıdır. Bu amin turşusu sağlam insanlarda kifayət qədər miqdarda olsa da, onun çatışmazlığı balanssız qidalanma və ya kifayət qədər qida qəbul edilməməsi səbəbindən baş verə bilər. Bu zaman insanın idman və bədən fəaliyyətinə mənfi təsir göstərməyə başlaya bilər. Məşqdən əvvəl toz və ya bərk formada enerji içkiləri ilə birlikdə istifadə olunur.

Taurin məşqdən əvvəl qəbul ediləcəksə, onu təxminən 30 dəqiqə əvvəl qəbul etmək tövsiyə olunur.

Taurin daha çox heyvan mənşəli qidalarda olur. Balıq, kalamar, qırmızı ət, kərə yağı, qatıq, yumurta, pendir və bəzi mineral sular istehlak etməklə taurin əldə edilə bilər.

Taurinin faydaları

Taurinin bədən üçün faydalarını aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq olar:

İltihab əleyhinə xüsusiyyətləri ilə bədənin immun sistemini tarazlamağa kömək edir;

Antioksidan xüsusiyyətləri ilə qanın süzülməsini və bədəndəki toksinlərin təmizlənməsini təmin edir;

Yağların həzmində mühüm rol oynayan öd duzlarının sintezini dəstəkləyir;

Qan təzyiqini tənzimləyərək yüksək təzyiq riskini azaltmaqda rol oynayır;

Mərkəzi sinir sisteminin funksiyalarını dəstəkləyir və görmənin normal qalmasını təmin edir;

Bədən indeksinin və əzələ kütləsinin artımını dəstəkləyərək fiziki inkişafa kömək edir;

Sümük sınıqlarının tez sağalmasında aktiv rol oynayır;

Antioksidant təsiri ilə damar divarlarının qorunmasını dəstəkləyir;

Depressiya, narahatlıq, alkoqol asılılığı, hiperaktivlik və diqqət çatışmazlığı kimi psixoloji xəstəliklərin qarşısını alır.

Taurindən bəzi xəstəliklərin müalicəsində dəstək kimi istifadə edilə bilər ki, bu xəstəliklərə aşağıdakılar daxildir:

Piylənmə və yüksək xolesterol problemi;

Narahatlıq və depressiya;

Parkinson və demansla bağlı problemlər;

Uşaqlarda autizm hallarında;

Damarların sərtləşməsi;

Böyrək disfunksiyası xəstəliklərində;

Hipotiroidizm və sonsuzluq problemləri üçün qida əlavəsi kimi istifadə edilə bilər.

Taurinin zərərləri

Taurinin özü orqanizmdə sintez olunduğu üçün onun heç bir əks təsiri yoxdur. Bunun ən böyük sübutu onun uşaq qidalarından tutmuş enerji içkilərinə qədər bir çox qida və içkilərdə olmasıdır. Digər tərəfdən, əgər insan həmin maddəni qida əlavəsi kimi qəbul edərkən onu səhv istifadə edərsə, bəzi əks təsirlər yarana bilər. Taurinin zərərləri arasında yüksək dozada qəbul edildikdə panik atak və narahatlıq pozğunluğu olan xəstələrə mənfi təsir göstərməsidir. Bəzi insanlarda ürəkbulanma, görmə pozğunluğu və ürək döyüntüsü kimi birbaşa yan təsirlərə səbəb ola bilər. Tərkibində taurin olan enerji içkiləri yüksək kalorilidir və qan şəkərinin sürətlə artmasına səbəb olur. Mədə probleminiz varsa, taurini orta səviyyədə qəbul etməlisiniz. Taurin əlavələri yalnız bir mütəxəssis tərəfindən tövsiyə edildikdə qəbul edilməlidir. Taurin əlavəsinin qəbulu gündə 3 qramdan çox olmamalıdır.

Taurin arıqlamağa kömək edirmi?

Amin turşusundan əldə edilən bir maddə olduğu üçün doyurucu xüsusiyyətə malikdir. Qida qəbulunun məhdudlaşdırılması səbəbindən insanlar gündəlik kalorilərindən daha az qida qəbul edirlər. Bu sayədə arıqlamada dolayı yolla fayda təmin edir. Bundan əlavə, xoşbəxtlik hormonunun sintezinə kömək etdiyi üçün iltihabın qarşısını alır. Bu baxımdan bədəndə yalançı çəki kimi ifadə edilən ödəm və şişkinlik kimi halların meydana gəlməsinin qarşısını almaqda dəstək olur. Mütəxəssislər körpələr, uşaqlar və hamilə qadınlar üçün taurinin xaricdən qəbulunu təhlükəli hesab ediblər.

Taurinin idmana təsiri

Taurin məşq zamanı enerji səviyyələrini artırmağa və əzələ yorğunluğunu azaltmağa kömək edir ki, bu da daha uzun və effektiv məşqlərə imkan verir. Məşqdən sonra əzələlərin zədələnməsini azaltmağa və məşqdən sonra bərpanı sürətləndirməyə kömək edir. Yağ turşularının oksidləşməsini artıraraq yağların yandırılmasına və enerji mübadiləsinə kömək edir. Taurinin atletik performans zamanı ürək funksiyasını dəstəklədiyi və məşqlə əlaqəli ürək yükünü azaltdığı göstərilmişdir.