Detoksifikasiya nədir?

Detoksifikasiya sağlam həyat üçün orqanizmin zərərli maddələr olan toksinlərdən təmizlənməsi prosesidir. Bu prosesdə qidalanma vərdişləri böyük əhəmiyyət kəsb edir. Detoks prosesinə başlamazdan əvvəl bir tibb işçisi ilə məsləhətləşmək və şəxsi sağlamlıq vəziyyətinizə əsasən tövsiyələr almaq çox vacibdir.

Təbii qidalanma, idman və kifayət qədər su istehlakı ilə dəstəklənən bu proses bədən funksiyalarının yaxşılaşmasına kömək edir. Detoks zamanı işlənmiş qidalardan uzaq durmaq və antioksidantla zəngin qidalardan istifadə etmək tövsiyə olunur. Bu proses həm fiziki, həm də zehni canlılığı təmin edərək ümumi sağlamlığı yaxşılaşdırmağa kömək edir. Detoksifikasiya, müntəzəm olaraq tətbiq edildikdə, bədəni yeniləyir və onu daha enerjili və canlı edir.

Detoksifikasiyanın faydaları nələrdir?

Detoksifikasiya asılılıq yaradan maddələrin bədəndən təhlükəsiz şəkildə çıxarılması prosesidir və çox vaxt müalicənin ilk addımıdır. Fərdi motivasiya və dəstəkləyici sosial mühit də prosesin uğurla başa çatması üçün son dərəcə vacibdir.

Bu prosesin sonunda gözlənilən müsbət təsirləri aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq olar:

Bədən toksinlərdən təmizlənir;

İmmunitet sistemi güclənir və bədən müqavimət qazanır;

Xroniki xəstəliklərin şiddəti azalır;

Qidalanma vərdişləri və maddələr mübadiləsi tənzimlənir;

Emosional sabitlik bərpa olunur;

Sosial münasibətlər yaxşılaşır və insan cəmiyyətə daha çox cəlb olunur.

Detoksifikasiya prosesi zamanı qidalanma necə olmalıdır?

İnsan bədəni detoks mərkəzidir. Bizim anadangəlmə detoks sistemlərimiz və antioksidant müdafiə mexanizmlərimiz qeyri-adidir və bizi yaşatmaq üçün hər gün təkamül etməyə davam edir. İnsan orqanizmində detoksifikasiya bütün gün fasiləsiz baş verir və bu detoksifikasiya prosesi mexaniki, biokimyəvi və ya hər ikisi ola bilər. İnsan bədənində müxtəlif detoks mexanizmləri var ki, həzm, qida, mədə, bağırsaqlar,dəri,qaraciyər və böyrəklər vasitəsilə detoksifikasiyalar həmin mexanizmlərə aiddir.

Detoksifikasiya üsulları

Təbii detoksifikasiya – üsulları bədənin öz təmizləmə mexanizmlərini dəstəkləyir. Bədəndəki toksinləri azaltmağın bir yolu bol su içmək, sağlam qidalanmaq, müntəzəm idman etmək və stressdən qaçmaqdır. Bitki çayları və detoks simuzi reseptləri kimi təbii məhsullardan da istifadə edə bilərsiniz.

Pəhriz detoksifikasiyası – bədəni toksinlərdən təmizləmək üçün yemək vərdişlərinin dəyişdirilməsini əhatə edir. Şəkər, kofein və spirt kimi zərərli qidalardan imtina etmək tövsiyə olunur. Bunların əvəzinə təzə meyvə və tərəvəzləri, sağlam yağları, tam taxılları və protein mənbələrini seçmək tövsiyə olunur. Detoks suyu reseptləri və xüsusi detoks şorbaları kimi pəhriz əlavələrindən də istifadə edilə bilər.

Detoks məqsədləri

Detoks arıqlamaq üsulu deyil. Detoks zamanı turşu sıxlığı azaldıqca ödem aradan qaldırılır. Bu səbəbdən tərəzidə çəki azalır, faktiki yağ itkisi baş vermir. Azalan çəki yağ deyil, karbohidrat və maye ehtiyatlarının tükənməsi ola bilər. Bu çəki adətən detoksdan sonra bərpa olunur. Detoks məqsədləri aşağıdakı kimi sıralana bilər:

Oruc tutmağa bənzər bir pəhriz ilə orqanların istirahəti;

Toksinlərin nəcis, sidik və tər vasitəsilə çıxarılması;

Qan dövranının yaxşılaşdırılması;

Bədəninizə sağlam qidaların daxil olması.

Detoks nə qədər davam edə bilər?

Yalnız tərəvəz və meyvələrdən ibarət olan detoks 1 günlə məhdudlaşdırılmalıdır. Əgər bunu daha çox etmək istəyirsinizsə, aralarında normal qidalanma olmaqla, ardıcıl günlərdə deyil, maksimum 3 gün edilməyi tövsiyə olunur. Bu detoks növündə heyvan mənşəli qidalardan məhrum olunduğu üçün uzun müddət edilərsə, bitki qidalarında kafi miqdarda olmayan protein, B12, dəmir və kalsium kimi makro və mikro elementlərin çatışmazlığına səbəb ola bilər. Heyvan qidalarının əlavə olunduğu bir detoks dietoloqun nəzarəti altında 7 günə qədər edilə bilər.

Detoksun zərərləri nələrdir?

Detoks şüurlu şəkildə planlaşdırılmadıqda zərərli ola bilər. Aşağıda qeyd olunanlar mümkün zərərlərdir:

Bədən müqaviməti azala və bu gündəlik həyata təsir edə bilər;

Həyati vacib orqanların fəaliyyəti pozula və qida çatışmazlığı yarana bilər;

Bədənin maddələr mübadiləsini poza bilər;

Balanssız qidalanma və nəticədə aclıq ürəyə zərər verə bilər;

Vitamin və mineral balanssızlığına səbəb ola bilər.

Yüksək təzyiq, polikistik yumurtalıq sindromu, insulin müqaviməti kimi xəstəlikləri olan şəxslər detoksdan uzaq durmalıdırlar. Hamilə və südverən analar, həmçinin, uşaqlar və inkişaf yaşında olan kəslər üçün də detoks qəti tövsiyə olunmur.